วัดป่าสักหรือเดิมเรียกว่าวัดสันป่าสักนั้น เป็นวัดที่มีมาแต่นานแล้ว ดังปรากฏในเอกสารใบลานและพับสา ที่ พบว่าวัดนี้มีมาก่อน พ.ศ.๒๓๐๐ และศิลปวัตถุในวัดก็เป็นลักษณะศิลปกรรมในยุคพระเมืองแก้วเป็นกษัตริย์ครองเมืองเชียงใหม่ (พ.ศ.๒๐๓๘ -๒๐๖๘) โดยวัดแห่งนี้ได้เคยมีชื่อเสียงมาครั้งหนึ่งในการสร้างวัวธนู และวัตถุมงคล ของท่านอาจารย์เณร วิเศษสิงห์คำ ในปี พ.ศ. 2519 และได้มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักกันทั่วทั้งประเทศ บ้านป่าสักมีเอกลักษณ์หลายๆ ด้าน เช่น ด้านศิลปะการแสดงพื้นบ้านก็จะมี กลองมองเซิง ที่เคยคว้ารางวัลจากที่ต่างๆ มามากมาย ด้านภาษาที่ใช้พูด คือจะใช้ภาษาเขินในการพูดคุยกันเป็นส่วนใหญ่ เขินในอำเภอสันป่าตองอาจแบ่งได้เป็น ๓ กลุ่มตามลักษณะการพูด กลุ่มแรก คือกลุ่ม “เขินก่อ -เขินแด้” มาจากคำพูดที่ว่า “มะสังก่อ, มะสังก่อแด้” กลุ่มนี้ประกอบด้วยบ้านดงกํ๋า บ้านป่าสัก บ้านทุ่งเสี้ยว บ้านต้นแหนหน้อย บ้านต้นแหนหลวง บ้านป่าลาน บ้านท่าเดื่อ กลุ่มที่สอง คือกลุ่ม “เขินอู” กลุ่มนี้มักเรียกตัวเองว่า “อู” เช่น “อันนี้ของอู” กลุ่มนี้ประกอบไปด้วยบ้านต้นกอก และบ้านสันกาวาฬ และกลุ่มที่สาม คือกลุ่ม “เขินหวา” มาจากคำพูดที่ว่า “มะสังหวา” กลุ่มนี้ได้แก่บ้านศรีบุญเรือง และบ้านแสนคันทาในเขตอำเภอแม่วาง เป็นต้น
ที่มา : สงกรานต์ สมจันทร์
